مالکی
مذهب مالکی یکی از مذاهب چهارگانه فقهی اهل سنت است. مؤسس این مذهب، مالک بن اَنَس از طبقه سوم فقیهان تابعی مدینه است. او حدود سالهای ۹۰ تا ۹۷ متولد شد، و بنابر قولى در سال ۱۷۹ هجرى وفات کرد. مالک از عباسیان ناراضی بوده، و همین ناخشنودی او سبب گرایش امویان اندلس به او گشت.
مالک بن انس
اساتید:
در زمان مالک بن انس مکتب امام صادق (ع) مملو از علما بود و افراد از گوشه و کنار جهان اسلام خود را بـه ایشان رسانده و براى ملاقات با ایشان ساعت شمارى مى کردند، و مالک نیز براى مدت زمانى به مدرسه ایشان پیوسته و حدیث دریافت کرد، ولذا امام صادق از اساتید مالک است.
مالک پس از آن از اساتید دیگرى مانند: عامر بن عبداللّه بن زبیر بن العوام، زید بن اسلم، سعید مقبرى، ابو حازم، صفوان بن سلیم و دیگران استفاده نمود. همچنین مالک براى فراگیرى علم ملازم اشخاصی مانند ربیعه بن فروخ، ابن شهاب زهری، نافع مولی عبدالله بن عمر ابن هرمز و ابوالزناد، وهب بن هرمز، ربیعة الراى بود.
آثار:
اثر مهم فقهی مالک کتاب «الموطَّاء» است که به درخواست منصور دوانقی به نگارش آن پرداخت. اثر دیگر او «رساله الی الرشید» است.
دیدگاههای مالک:
مالک بن انس معتقد بود ظاهر قرآن بر سنت مقدم است. وی همچنین به قدیم بودن قرآن اذعان داشت و جبری مسلک بود. مالک طعن بر اصحاب رسول خدا (ص) را زشت شمرده و آن را جرم بزرگ می شمرد. او نظام «استخلاف» را صحیح می دانست.
منابع فقهی
کتاب، سنت، فتاوی صحابه، اجماع، قیاس، استحسان، مصالح مرسله، استصحاب و عمل اهل مدینه جزو منابع استنباط دین در مذهب مالکی می باشد.
محل سکونت مالکی‌ها
مذهب مالکی امروزه در قسمت های شمالی آفریقا، الجزایر، تونس، و در قسمت های کوهستانی مصر، سودان، کویت، قطر، بحرین جمعیت بیشتری دارد و در فلسطین و عربستان - هم به ویژه منطقه احساء - به صورت محدودتر ادامه حیات می دهد. مالکی ها در عقاید کلامی پیرو اشعریه هستند.
اصحاب حدیث
اصحاب حدیث، اهل حجاز بوده و پیروان مالک بن انس، محمد بن ادریس شافعی، سفیان ثوری، احمد بن حنبل و داوود بن علی اصفهانی اند. اصحاب حدیث، اهتمام در به دست آوردن احادیث و نقل آنها داشته و بنای احکام را بر نصوص دینی گذارده اند. آنها تا زمانی که خبر و یا اثری وجود دارد، هیچ نوع قیاسی را به کار نمی برند.
منابع مقاله
- ره توشه حج، جمعی از نویسندگان، نشر مشعر.
- سایت Mazaheb Eslam.
- فقه تطبیقی مذاهب پنج گانه جعفری، حنفی، شافعی، مالکی، حنبلی، از محمد جواد مغنیه.
- چهار امام اهل سنت و جماعت، محمد رئوف توکلی.
منبع
مالکی، سایت رحماء.